Hôm nay là Ngày Quốc tế Thiếu nhi 01/06. Vào ngày này trẻ em một số quốc gia được vui chơi và nhận những món quà ý nghĩa từ người thân. Tuy nhiên, lịch sử ra đời của ngày lễ này lại rất đau thương mà không phải ai cũng biết.

Ngày 27/05/1942, tên Đức Quốc Xã Reinhard Heydrich – Phó Toàn quyền vùng bảo hộ Bohemia và Moravia (Czech) – bị phục kích tại Prague trong một cuộc mưu sát mang tên “Chiến dịch Vượn người” (Operation Anthropoid), được tiến hành bởi 2 chiến sĩ kháng chiến Tiệp Khắc được Anh Quốc huấn luyện. Heydrich bị thương nặng và qua đời ngày 04/06/1942.

Ngay sau vụ mưu sát, vào rạng sáng ngày 01/06/1942, quân phát xít Đức bao vây làng Lidice, chúng bắt hết đàn ông từ 15 tuổi trở lên ra bắn tại chỗ và đưa phụ nữ vào trại tập trung. Đối với trẻ em, chúng đem 17 trẻ giao cho các gia đình sĩ quan SS nuôi (tất cả các em được đem trả về nhà sau khi chiến tranh kết thúc), còn 88 em còn lại bị đưa đến phòng hơi ngạt. Làng Lidice không còn một bóng người.

Sau Chiến tranh Thế giới 2, vào năm 1949 Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ Quốc tế đã chọn ngày 01/06 làm Ngày Quốc tế Thiếu nhi để nhắc nhân loại nhớ về sự tàn bạo của Đức Quốc Xã đối với trẻ em và nhớ rằng trẻ em phải được yêu thương, bảo bọc và chăm sóc.

LHQ đã chọn ngày 20/11 hàng năm làm Ngày Thiếu nhi Thế giới (Universal Children’s Day) nhưng để cho các quốc gia thành viên được quyền chọn lựa Ngày Thiếu nhi cho riêng mình. Các quốc gia như Việt Nam, Cam-pu-chia, Lào, Trung Quốc, các nước thuộc Liên Xô cũ, một số nước Ả Rập và thuộc châu Phi đã chọn ngày 01/06, theo quyết định năm 1949 của Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ Quốc tế.

Nội dung cuộc mưu sát, sự trả thù tàn bạo của Đức Quốc Xã và cuộc truy diệt các chiến sĩ kháng chiến đã được dựng thành bộ phim “Anthropoid” vào năm 2016.

Sài Gòn, sáng 01/06/2022.
—————————
Ảnh 1 & 2: Người dân và khách du lịch đến bày tỏ lòng tiếc thương tại Đài tưởng niệm nạn nhân trẻ em trong chiến tranh, Lidice. Bức tượng đồng các cháu thiếu nhi nạn nhân vụ thảm sát năm 1942 là tác phẩm của điêu khắc gia Marie Uchytilová.
Ảnh 3: Poster bộ phim “Anthropoid”.

“Miseremini Mei Saltem vos Amici Mei” (Ý nghĩa: Xin hãy thương tôi, ít ra là những bạn hữu của tôi)

Đó là những dòng chữ La Tinh được ghi trên cửa nhà mồ của nhà bác học Trương Vĩnh Ký tại số 520 đường Trần Hưng Đạo (quận 5, Sài Gòn) không xa ngôi trường cũ được vinh dự mang tên ông trước 1975 mà tôi từng theo học thời trung học. Đó là tâm sự u uất của một trí thức sinh bất phùng thời, khi chết đi vẫn phải chịu nhiều điều tiếng của hậu thế về cuộc đời của mình khi đất nước bị giày xéo bởi gót giầy xâm lược của người Pháp.

Trương Vĩnh Ký là nhà giáo dục, nhà báo, nhà khảo cứu văn hóa kim cổ Đông Tây, nhà ngôn ngữ học thông thạo 27 thứ tiếng trên thế giới, xứng đáng được tôn vinh là nhà bác học. Trong vai trò của một nhà báo, ông là người đi tiên phong trong việc sáng lập nền báo chí Quốc Ngữ Việt Nam với tờ Gia Định báo (tờ báo đầu tiên của người Việt) và có công rất lớn trong việc cải cách và phát triển ngôn ngữ tiếng Việt giai đoạn thế kỷ 19.

Cho đến nay, nhiều nhà phê bình và tư tưởng cực đoan vẫn còn đưa ra nhiều nhận xét không hay về ông trong giai đoạn người Pháp xâm lược Việt Nam. Cố tình quên đi những đóng góp văn hoá xã hội lớn lao của ông mà chỉ chăm chăm vào quá khứ làm thông ngôn cho Pháp và nguồn gốc Công giáo của ông, những người ấy nhất mực xếp ông vào hạng “Việt gian”.

Đầu năm 2017, một buổi giới thiệu cuốn sách "Pétrus Ký – Nỗi oan thế kỷ" dự kiến được tổ chức vào ngày 08/01/2017 bỗng bất ngờ bị hủy bỏ do có lệnh chính quyền yêu cầu đình bản và thu hồi sách sau khi vừa ra mắt độc giả ít lâu, dù trước đó giấy mời tham dự buổi ra mắt đã được gửi đi.

Và đến nay, “nỗi oan thế kỷ” của Pétrus Trương Vĩnh Ký vẫn chưa được giải. Vì đâu nên nỗi?

Sáng cuối tuần có dịp đi ngang qua đây, ghé vào viếng ông mà chạnh lòng khi thấy khuôn viên nhà mồ bị chiếm dụng làm hàng quán, mất đi vẻ tôn nghiêm của nơi an nghỉ của một nhà văn hoá lớn. Quả thật là:

“Nghìn năm gương cũ soi kim cổ,

Cảnh đấy người đây luống đoạn trường.”

(Bà Huyện Thanh Quan - Thăng Long thành hoài cổ)

—————————

Sài Gòn, sáng Chủ nhật 29/05/2022.

Nội dung bài báo dưới đây trên tờ The Guardian cho thấy bằng chứng rõ ràng về dã tâm thôn tính Ukraine của Putin:

Kyiv cho biết, kế hoạch của Matxcơva nhằm tạo điều kiện cho những người Ukraine sống ở các vùng do Nga kiểm soát của Ukraine được nhập quốc tịch là vi phạm luật pháp quốc tế, và Kyiv cáo buộc Điện Kremlin có hành vi "tội phạm".

"Việc cấp hộ chiếu bất hợp pháp ... là sự vi phạm rõ ràng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, cũng như các chuẩn mực và nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế", Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Tư.

Hôm thứ tư 25/05/2022, tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh đơn giản hóa thủ tục để cấp hộ chiếu Nga cho cư dân của các khu vực Zaporizhzhia và Kherson, miền nam Ukraine.

Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết sáng kiến ​​này là bằng chứng thêm về các mục tiêu chiến tranh “tội phạm” của Moscow, cụ thể là sự tích hợp các khu vực do quân đội của Moscow nắm giữ “vào lĩnh vực pháp lý, chính trị và kinh tế của Nga”.

Lệnh chính thức được công bố hôm thứ Tư được đưa ra sau sắc lệnh năm 2019 cho phép thực hiện thủ tục nhanh chóng tương tự đối với cư dân của các nước cộng hòa tự xưng ở Donetsk và Luhansk, các khu vực ly khai miền đông Ukraine.

Người xin cấp hộ chiếu không bắt buộc phải sống ở Nga, không cần cung cấp bằng chứng về đủ điều kiện tài chính hoặc vượt qua bài kiểm tra tiếng Nga.

Khu vực Kherson nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của quân đội Nga, trong khi khu vực phía đông nam Zaporizhzhia do Moscow kiểm soát một phần.

https://amp.theguardian.com/.../kyiv-denounces-putins...

Giờ thì “chiến dịch quân sự đặc biệt” mà Vladimir Putin và những người ủng hộ ông ta từng đoan chắc như đinh đóng cột rằng sẽ kết thúc trong vòng 72 giờ nay đã bước sang tháng thứ tư và chưa biết đến bao giờ sẽ kết thúc.

Mục tiêu chớp nhoáng ban đầu không đạt, Nga đang rơi vào thế bế tắc trong cuộc chiến xâm lược, đồng thời còn phải đối đầu với các đòn trừng phạt ngoại giao và kinh tế của thế giới văn minh. Khi chiến tranh hiện đại không chỉ giới hạn về mặt quân sự, mà còn là cuộc chiến tranh kinh tế - tài chính, những đòn trừng phạt đó chắc chắn sẽ làm cho nền kinh tế Nga bị suy yếu. Bên cạnh đó, việc bị trục xuất khỏi các định chế quốc tế khiến cho Nga càng bị cô lâp trên trường quốc tế.  

Tham vọng mở rộng lãnh thổ của Vladimir Putin đã buộc nước Nga phải trả một cái giá không hề rẻ. Kể cả trong trường hợp ông ta thôn tính được Ukraine và dựng lên một chính phủ bù nhìn thân Nga thì nước Nga cũng khó tránh khỏi phải đương đầu với một cuộc chiến tranh du kích kéo dài với sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế khiến cho Moscow đuối sức và phải rút lui như trong cuộc xâm lăng Afghanistan thời Xô Viết trước đây. Lúc đó, có lẽ người dân Nga sẽ có một cuộc định công luận tội sòng phẳng rõ ràng với ông ta.

Tintin là một trong những bộ truyện tranh mà cả trẻ con lẫn người lớn đều cảm nhận được cái hay theo cách của mình.

Hồi nhỏ, tôi là một trong những người yêu thích nhân vật Tintin (tintinophiles), đã từng mê mẩn theo dõi những cuộc phiêu lưu của anh chàng phóng viên Tintin thông minh sắc sảo cùng chú chó cưng Milou tinh khôn, thuyền trưởng Haddock đệ tử của Lưu Linh, bộ đôi thám tử Dupond và Dupont vụng về hậu đậu, giáo sư Tournesol thông minh xuất chúng nhưng đãng trí và lãng tai…

Hồi ấy, tốn biết bao nhiêu tiền mua sách, nhịn ăn sáng ôm sách về để “ăn” mắng của cha mẹ. Giờ đây, dù đã ngấp nghé tuổi 60, thỉnh thoảng đọc lại một vài cuốn Tintin, tôi vẫn bị cuốn hút bởi sự hấp dẫn của chàng phóng viên Tintin tài hoa và thông minh.

Hồi đó ở Miền Nam, truyện tranh Tintin được dịch từ nguyên bản tiếng Pháp. Sau năm 1975 một thời gian, sách được phép in lại nhưng có lẽ từ bản dịch tiếng Anh nên tên nhân vật bị đổi nhiều (Milou = Snowy, Tournesol = Calculus, Dupond et Dupont = Thomson and Thompson…)

Truyện tranh Những cuộc phiêu lưu của Tintin (Les Aventures de Tintin) do Hergé sáng tác xuất hiện lần đầu tiên trên báo Le Petit Vingtième vào ngày 10/01/1929.

—————————

(Nhân kỷ niệm 115 năm ngày sinh của Georges Rémi bút danh Hergé, người Bỉ nói tiếng Pháp, cha đẻ của nhân vật Tintin, 22/05/1907 - 22/05/2022).