Tuesday, September 14, 2021

BY TARA LAW

Back to the Office? Maybe Someday

Last Thursday, I pulled on my mask, hopped on the subway and went to our Manhattan office, a journey that in some ways felt like a trip back through time, given how little had changed there since we went remote in March 2020. Still, some differences were noticeable: Most of my colleagues' desks had been cleared out, and the kitchen area was sadly devoid of free coffee and water-cooler chatter. However, a few colleagues were milling about, and after a lifetime's worth of Zoom calls, seeing a few friendly, familiar faces in real life cheered me up, as much as I've claimed to like working in the peace and quiet of my apartment. As I went back down the elevator at the end of the day, I promised myself I'd return. But I couldn't escape a sickening feeling of uncertainty about when I'd be coming back on a regular basis.

That uncertainty comes thanks to the Delta variant, which has thrown the best-laid plans of people and companies alike into disarray. As Kevin Delaney, co-founder of Charter, a publication focused on the future of the workplace, writes for TIME, companies that just a few months ago were readying to reopen their doors are no longer planning for a "triumphant return to the office." According to one recent survey, about 54% of U.S. professionals report that the latest surge has changed their offices' return to work plans. Now, corporate leaders are trying to navigate difficult new questions: How do you keep people safe if Delta is infecting even some vaccinated people? How do you prevent burnout as the work-from-home era drags on? (As London Business School professor Lynda Gratton told Delaney, "If [workers are] not leaving physically, they're leaving emotionally or cognitively.")

In Grotton's view, the companies that will come out ahead when the pandemic finally ends will be ones that approach the crisis as an opportunity "for reflection, to experiment and to really redesign work." If the pandemic has shown us anything, it's that the people and organizations most willing to absorb new evidence and adjust with the times have adapted best; whenever my office reopens for good, I hope it will do the same.

En Chine, l'inquiétante dérive maoïste de Xi Jinping

«Il faut réglementer les revenus excessivement élevés et les encourager à récompenser davantage la société», a déclaré le président chinois Xi Jinping (ici, lundi, à Yulin). THOMAS PETER/REUTERS

Mauvaise nouvelle pour les riches Chinois: Xi Jinping s'est trouvé un nouveau slogan qu'il est allé le piocher dans les archives du pays rappelant la douce époque de la collectivisation opérée dans les années 50. Dans sa bouche, il s'agit d'«encourager [les revenus excessivement élevés] à récompenser davantage la société». Dans les faits, cela revient à annoncer de nouvelles taxes sur le capital. Cette annonce n'est pas anodine puisqu'elle intervient un peu plus d'un an avant le prochain congrès où le leader de la République populaire compte s'assurer un troisième mandat. Centralisation du pouvoir et emprise du parti sur l'économie sont ainsi au menu de ce virage à gauche. Ceux qui, dans les hautes sphères du pouvoir chinois, plaidaient pour une plus grande ouverture du pays au reste du monde devront bien se résoudre à l'évidence: il est fort peu probable que leur souhait devienne réalité.

Et si le tournant socialiste qu'il a engagé prépare Xi à la suite, il répond aussi aux angoisses du pouvoir face à la situation de la Chine. L'économie ralentit et peine à retrouver son niveau d'avant crise, les inégalités se creusent dans un État qui est déjà l'un des plus inégalitaires du globe et la lutte l'opposant aux États-Unis est toujours bien d'actualité. Pour remédier à ces difficultés, le président chinois veut recentrer le pays sur son marché intérieur, limiter les exportations, prôner l'autosuffisance, et batailler contre l'influence occidentale en saupoudrant tout cela d'un peu de culte de la personnalité.

Pour les acteurs privés de l'économie chinoise, ce tournant à gauche ne sent pas très bon. Mais afin de rassurer les angoissés, Pékin a assuré qu'il ne s'agissait pas de jouer au Robin des bois du XXIe siècle mais simplement de ralentir l'«expansion désordonnée» du capital qui serait la cause des problèmes sociaux auxquels la Chine fait face. Pour ne pas se faire taper sur les doigts, les géants de la tech – les premiers visés – essaient de faire montre de leur meilleur «esprit socialiste» et se mettent au pas en offrant de généreuses contributions chiffrées à plusieurs milliards de dollars.

Dans les sphères intellectuelles de la capitale chinoise, on n'a pas oublié la Révolution culturelle et l'on craint que le virage à gauche prôné par Xi Jinping ne ramène le pays à cet âge sombre fait de délation, rééducation idéologique, suicides sous la menace d'une arme, peur omniprésente (un programme qui n'a rien de bien engageant). L'inquiétude monte dans le pays, même chez certains porte-voix de la propagande chinoise, comme Hu Xijin, un journaliste qui «commence à frémir», craignant le retour de l'âge maoïste. Pour d'autres observateurs néanmoins, il n'y aura pas de «Révolution culturelle 2.0» car Xi - à la différence de Mao -, privilégie le règne de l'ordre à celui de la révolution par le bas.

* Người con gái khiến Hải Thượng Lãn Ông hối hận “tâm thần kinh loạn”

https://trithucvn.org/van-hoa/nguoi-con-gai-khien-hai-thuong-lan-ong-hoi-han-tam-than-kinh-loan.html

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791) quê ở làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, Hải Dương (nay là huyện Mỹ Văn, Hưng Yên) nhưng ông về quê mẹ là làng Tình Diệm, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh sinh sống bằng nghề bốc thuốc ngay từ khi còn trẻ. Ông lấy hiệu là Lãn Ông, tức ông già lười.

Tuy nhiên, ông chỉ lười công danh, lười đua chen ở chốn quan trường, còn sự nghiệp y học thì ông rất chăm chỉ nghiên cứu và trở thành danh y bậc nhất thời bấy giờ. Ông có bộ sách y học đồ sộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh gồm 65 quyển đúc kết kinh nghiệm 40 năm bốc thuốc chữa bệnh cứu người, một bộ sách y học lớn nhất nước ta từ trước tới nay.

Cũng vì tiếng tăm của ông vang dội đến tận Kinh đô mà năm 1781 chúa Trịnh Sâm triệu ông ra Thăng Long để chữa bệnh cho Thế tử Trịnh Cán. Ông đã ghi chép lại toàn bộ chuyến đi này trong tác phẩm Thượng Kinh ký sự (Ký sự lên Kinh). Đây là một tác phẩm văn chương đặc sắc, đề cập đến đời sống sinh hoạt của tầng lớp vua chúa, quan lại và thị dân ở chốn Kinh thành vào cuối thế kỷ XVIII.

Trong chuyến lên Kinh lần này, Hải Thượng Lãn Ông tình cờ gặp lại người xưa, trong một trường hợp rất đặc biệt. Nguyên do là, khi còn nhỏ ở nhà, Lê Hữu Trác đã được bố mẹ hỏi cho một cô gái con nhà quan làm vợ. Các thủ tục dạm hỏi đã hoàn tất, chỉ chờ ngày cưới. Nhưng sau đó do gặp trắc trở, ông từ hôn rồi vào quê mẹ ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) sinh sống.

Hải Thượng Lãn Ông nào có biết rằng, cô gái đó sau này không lấy ai nữa, vì cho rằng mình đã có nơi gá nghĩa rồi. Cô ở nhà chăm sóc cha mẹ. Khi cha mẹ mất, cô gửi thân vào chốn cửa thiền. Hơn 40 năm sau, bây giờ cô gái năm xưa đã trở thành một nhà sư già. Bà đi khuyến giáo thập phương để về đúc chuông chùa làng và rồi gặp ông trong một nhà trọ ở Kinh thành.

Chuyện đó được Hải Thượng Lãn Ông ghi lại trong Thượng Kinh ký sự…

Người xưa tìm lại
Đến Kinh thành rồi, một ngày nọ, có hai lão ni đến chỗ Hải Thượng Lãn Ông ngụ, nói rằng: “Chùa Huê Cầu đúc chuông lớn, công quả chưa thành, chúng tôi đến đây khuyến hoá.”

Thế rồi một lão ni tự giới thiệu mình là trụ trì chùa núi An Tử, còn lão ni kia thì giới thiệu mình là con gái quan tả thừa ty Sơn Nam, quê ở Huê Cầu.

“Tôi nghe nói giật mình như tỉnh giấc mơ”, Lãn Ông viết. Sau đó ông tìm cách “hỏi nhỏ một tiểu cô trong bọn tòng hành mới biết đây là người cũ của mình”.

Rõ ràng một lão ni tìm đến một quan nhân (lúc này Lãn Ông đang làm quan thầy thuốc ở trong triều) để khuyến hoá mà lại xưng cái gốc tích của mình ra như thế, phải có lý do gì chứ. Vì người xuất gia vốn đã phải xa lánh bụi trần, đâu còn vấn vương đến gốc tích của mình. Và đúng vậy, chỉ mới nghe qua địa danh Sơn Nam, Huê Cầu thôi, đã đủ làm cho Lãn Ông choáng váng, “giật mình như tỉnh giấc mơ”.

Chuyện đúc chuông, khuyến hoá chẳng qua là cái cớ để cho người xưa có dịp gặp lại ông. Tưởng tượng mà xem, lão ni đã phải trần tình năn nỉ, thuyết phục sư bà ra sao để sư bà động lòng chịu cùng xuống núi một phen.

Tuy biết khá rõ rồi, nhưng vốn thận trọng, Lãn Ông mới “trắc nghiệm” lại lần nữa, vì biết đâu chỉ là một sự tình cờ, ông bèn kể rõ họ tên quê quán…

Lãn Ông viết tiếp: “Lúc đó chỉ thấy ni cô chùa Huê Cầu mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng, bảo sư bà trụ trì rằng: Thôi, chúng ta đi đi thôi”. Một lão ni nghiêm trang cẩn mật, tuổi tác già nua mà “mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng” rồi phải hối thúc sư bà “đi đi thôi” trong một tâm trạng như là dỗi hờn thì thật là đáng kinh ngạc.

Lãn Ông rất lúng túng, tìm cách “lưu họ lại không được, mới mang ra một ít hương tiền để cúng” rồi hỏi: “Hai lão ni trọ tại nơi nào?” Họ đáp: “Chưa có nơi nào”, rồi vội vàng từ biệt ra đi. Lãn Ông đâu dễ chịu ngồi yên, ông “vội gọi một tên người nhà linh lợi bảo đi theo sau họ, mà không cho họ biết…”

Thế rồi Lãn Ông nhớ lại mối tình xưa. Lỗi tại ông. Ông đã nộp đủ lễ vấn danh, lễ nạp thái, vậy mà rồi vì một lý do riêng, ông hồi cư về Hương Sơn quê mẹ và xa luôn người vợ sắp cưới của mình để bà phải mỏi mòn trông đợi đến hôm nay mới bất ngờ gặp lại.

Rồi người thiếu phụ đó ra sao? Lãn Ông có dò hỏi thì biết bà “thề chung thân ở vậy”. Nhiều người đi hỏi cưới, bà cương quyết từ chối. Sau cùng, bà vào chùa tu.

Lãn Ông viết: “Tôi nghe biết vậy thì tâm thần kinh loạn, than rằng: Vì ta bất cẩn trong việc này. Có thuỷ mà không có chung, khiến cho người mang hận, mà ta mang tiếng là người bạc bẽo. Ta bối rối không biết cách nào để gỡ cái mối ra, mới vội vàng đến Huê Cầu mà tìm hiểu sự việc”. Quả thật, bà đã từ hôn nhiều người chỉ vì lòng bà chỉ có Lãn Ông thôi. Bà thà đi tu chớ không lấy ai khác nữa! Bà nói: “Đã có người hỏi mình làm vợ thì mình (coi như) đã có chồng rồi, chẳng qua vô phận mà chồng bỏ…” Trách chi Lãn Ông không tan nát cõi lòng, “tâm thần kinh loạn”.

Tha thứ
Để chuộc lỗi mình, và cũng là kính ngưỡng sự tu hành của người xuất gia, ông chỉ xin bà cho ông được coi bà như “cô em gái nhỏ”, bảo dưỡng bà suốt đời từ đây. Vì bà đã đi tu nên ông đề nghị cất cho bà cái chùa nhỏ, trong một cảnh vườn vắng vẻ yên tĩnh: “Mùa đông cũng như mùa hè, lạnh ấm đều sẽ do ta lo liệu, một là để báo ân, hai là để chuộc lỗi…”

Bà cố cầm giọt lệ: “Quan nhân có hậu tình, còn tôi chẳng gặp chồng, cái thân cô khổ cũng là do số mệnh vậy, đâu có dám trách ai… Nay tôi được biết tấm lòng tốt này cũng an ủi cảnh linh lạc vậy”. Và bà đã từ chối.

Rồi Lãn Ông làm thơ. Phải, bởi vì đâu có thứ thuốc nào sắc ba chén còn bảy phân mà chữa được cái bệnh của ông bây giờ! Ông viết: “Tôi lấy làm thương tình, mới giải lòng trong một bài thơ.” 

Bài thơ đó như sau.  Hán Việt:

Vô tâm sự xuất ngộ nhân đa,
Kim nhật tương khán khổ tự ta.
Nhất tiếu tình đa lưu lãnh lệ,
Song mâu xuân tận kiến hình hoa.
Thử sinh nguyện tác can huynh muội,
Tái thế ứng đồ tốn thất gia.
Ngã bất phụ nhân nhân phụ ngã,
Túng nhiên như thử nại chi hà?

Bản Ngô Tất Tố dịch:
Vô tâm nên nỗi luỵ người ta,
Trông mặt nhau đây luống xót xa.
Gượng cười khôn giấu đôi hàng lệ,
Tóc bạc che mờ nửa mặt hoa.
Kiếp này hãy kết làm huynh muội,
Kiếp khác xin hoàn nghĩa thất gia.
Ai nỡ phụ ai, ai nỡ phụ,
Dở dang, dang dở biết ru mà?

Bản Bùi Hạnh Cẩn dịch:
Vô tâm nên nỗi lỡ người ta,
Nay lại nhìn nhau luống thẫn thờ.
Một nụ cười tình, châu lệ lạnh,
Đôi tròng xuân cạn nét tài hoa.
Đời nay xin kết anh em ngãi,
Kiếp tới nên tròn phận thất gia.
Ta chẳng phụ người, người nỡ phụ,
Đành thôi như thế, biết sao mà!

Cảm động vì bài thơ “giải lòng” đó mà bà đã tha thứ cho ông. Lãn Ông viết: “Từ đó thời thường qua lại hỏi thăm nhau”.

Chuyện rồi kết thúc ra sao?
Tuổi hạc ngày càng cao, bà chỉ xin ông mua gỗ ở Nghệ An đóng cho bà một cỗ quan tài. Vâng, phải đúng gỗ ở Nghệ An bà mới chịu, vì đây là vùng Hương Sơn quê mẹ Lãn Ông (Lãn Ông quê gốc Hải Dương, nhưng sống và thành danh ở Hương Sơn). Có lẽ bà nghĩ lúc sống đã không được nên duyên vợ chồng thì lúc chết ít ra cũng được âu yếm nằm trong một cổ quan tài do ông đóng cho bà từ thứ gỗ của quê hương ông.

Đó, chuyện buồn của Hải Thượng Lãn Ông, “Ông Làm Biếng” làng Hải Thượng, một chuyện thuỷ chung, nhân hậu của một thầy thuốc, ông Tổ của ngành Y, làm ta thấy càng gần gũi với ông hơn, càng quý trọng ông hơn.

(*) Phiên bản Thượng Kinh Ký Sự sử dụng là bản dịch của Ứng Nhạc Vũ Văn Đình, NXB Văn học, 1993.vncs
Ảnh : Danh y Hải Thượng Lãn Ông

Read in browser

AUGUST 28TH 2021

The Economist this week

A special edition on our coronavirus coverage

Welcome to our weekly newsletter highlighting the best of The Economist’s coverage of the pandemic and its effects.
 
This week, even more than last, chaos and misery in Afghanistan have nosed covid-19 out of the headlines. But the virus continues to spread. As Americans prepare to send their children back to school, our weekly polling with YouGov shows that most parents have either had their kids jabbed or plan to, and most back mask mandates.
 
Early in the pandemic, Australia appeared a shining success story. By closing its borders, tracing contacts and rigidly enforcing quarantine restrictions, its “covid zero” strategy seemed to be working. (Geography helped, too: it is easier to keep a virus at bay on a remote island than in a country with long land borders.) The Delta variant has ended that strategy. As one doctor in Melbourne noted, even if contact-tracers find an infected person within 30 hours, that person’s contacts would already have passed the virus down several chains of transmission. The country is now putting its hopes in vaccines, and will allow cases to rise as long as hospitals can cope.
 
China, where covid began, has been anxious about the World Health Organisation’s investigation into the disease’s origins. It vehemently rejects any suggestion that covid-19 escaped from a lab, but globally, infections acquired in labs are disturbingly common. China is coping with another sort of outbreak: African swine fever, which is harmless to people but is decimating the country’s immense pig population. 
 
The pandemic has sparked social and economic experimentation, as well as public-health innovations. It was long an article of faith, at least among right-leaning economists, that increasing the amount people receive from unemployment insurance (UI) would depress jobs. America’s experience during the pandemic suggests that is not true: states that restricted UI saw rises in hardship, but not employment. Adam Tooze, a historian, has written an “instant history” of the pandemic’s sizeable economic costs. And our Bartleby columnist ponders why women seem more eager than men for remote work to end and office life to resume.

Zanny Minton Beddoes
Editor-In-Chief

Song Chi

2t1Suponsoreedhce  · 

Các nước quyết định "sống chung với COVID-19" là sau khi họ đã lockdown dài hạn để có thời gian ngăn chặn tỷ lệ lây nhiễm lan nhanh trong cộng đồng và có thời gian chích ngừa cho dân, đến khi đạt được khoảng ít nhất 60% dân số được tiêm vaccine thì họ mới mở cửa. UK là một trong những quốc gia như vậy, và đã mở cửa hoàn toàn trở lại từ ngày 19.7. Từ đó đến nay tỷ lệ người bị nhiễm vẫn cao, nhưng tỷ lệ bị nặng phải vào bệnh viện và tỷ lệ người chết thì thấp hẳn.

Sống chung với dịch là trong điều kiện như vậy. Và đừng quên trước đó UK đã lockdown dài hạn mấy lần. Nhưng dù lockdown dài ngày, không có ai phải chết đói cả, không có ai phải cứu ai.

Còn VN, ngay từ đầu cứ hùng hục chống dịch với tinh thần phải thắng, nào là trong vòng 15 ngày phải dập được dịch ở thành phố này tỉnh kia, nào là "không thắng không về"...Còn bây giờ thì thừa nhận là phải chung sống lâu dài với dịch. Nhưng liệu các ông đã chuẩn bị đủ vaccine cho dân chưa, bao giờ thì dân được chích đủ ít nhất 60% hay hơn để có thể sống chung với dịch? Hay vì kinh tế lẫn một số đông dân chúng quá kiệt quệ dù chỉ mới lockdown chưa phải là lâu, nên các ông chuẩn bị dư luận để cứ mở cửa bất chấp sinh mạng của người dân? Cái khác nhau trong tình hình của VN hiện tại để mở cửa so với các nước khác là ở chỗ đó.

Từ khi đại dịch bùng phát trở lại tới giờ, nhà cầm quyền đã thí nghiệm đủ cách, đủ chỉ thị chính sách khác nhau sáng đúng chiều sai mai lại đúng, hậu quả chỉ có dân lãnh đủ! Hãy cẩn thận, đừng để họ chuẩn bị dư luận rồi thí nghiệm mở cửa bất chấp hậu quả. Sống chung với dịch, đúng, nhưng chích ngừa đủ cho dân đi đã. Còn trong thời gian này khi chưa thể mở cửa thì phải cứu trợ cho dân, chấm dứt ngay mọi chính sách hà khắc một cách không cần thiết, khiêm tốn học cách các nước khác chống dịch, phong tỏa như thế nào chứ đừng chỉ nhất cử nhất động học theo Bắc Kinh.

Hãy nhớ dịch hay không thì người dân cũng phải được sống như Con Người chứ không phải như tù nhân, bị lùa đi cách ly tập trung ngay cả khi chỉ mới bị nhiễm nhẹ, bị chăng dây kẽm gai, bị khóa cửa ngõ, bị cấm đi ra khỏi nhà ngay cả đi mua thực phẩm, thuốc men, bị hoạnh họe, xách nhiễu đủ thứ, bị đẩy đến bần cùng, chết vì dịch và cả vì đói. Chấm dứt mọi trò chạy theo thành tích chống dịch, mọi trò mỵ dân, nói láo đổ thừa cho dân. Cái gì thất bại thì nhận là thất bại dân còn thông cảm, đừng hở chút thì đổ vấy cho dân, sai dư luận viên và các loại "báo nô" tung tin bịa đặt. Bây giờ là thời đại internet, không dễ mà lừa bịp dân như ngày trước nữa đâu.