NGHỆ SĨ ĐỘC TẤU - THE SOLOIST

Khoảnh khắc phóng viên Steve Lopez (Robert Downey Jr.) gặp Nathaniel Anthony Ayers (Jamie Foxx) là khi Nathaniel đang chơi cello với cây đàn chỉ có hai dây dưới chân tượng Beethoven ở quảng trường Pershing. Khi Nathaniel chơi đàn, không có gì tồn tại trên đời nữa. Không âm thanh ồn ào, không còn sân si thù hận, không giành giật cướp bóc. Steve chỉ thấy tình yêu và tình thương. Nathaniel chỉ thấy vũ điệu tuyệt luân của những cung bậc âm thanh.

Trước khi mắc chứng tâm thần phân liệt và bỏ nhà đi lang thang thành kẻ vô gia cư, Nathaniel đã là sinh viên cello ở Trường âm nhạc Juilliard danh tiếng tại New York và là một nhạc công thành đạt. Trước bi kịch cuộc đời của Nathaniel, tâm hồn yêu nhạc của Steve thúc giục anh không được bỏ rơi Nathaniel. 

Cuộc vật lộn để đưa Nathaniel trở lại cuộc sống bình thường, tiếp tục chơi nhạc mà Steve thực hiện cũng chính là cách để Steve đấu tranh với bản thân để hiểu sâu sắc giá trị của niềm đam mê. Cuộc đấu tranh đó đã giúp Steve cảm nhận được rằng anh chưa bao giờ yêu điều gì say đắm như cách mà Nathaniel yêu âm nhạc và Beethoven.

The Soloist, một bộ phim đặc sắc về tình yêu âm nhạc, tình bạn tri âm và sự cứu rỗi, được chiếu lại trên kênh Cinemax chiều tối 25/07/2020.

Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi (Vương Hàn)

Dịch nghĩa: Từ xưa đến nay, ra đi chinh chiến có bao nhiêu người trở về?

Ngày ấy, họ đều cùng tuổi trẻ đầu xanh ở hai bên vĩ tuyến đang tuổi yêu đương phải rời học đường, xa nhà, chia tay người yêu đi “đánh giặc” vì những xung đột ý thức hệ ngoại lai và khác biệt chính trị. Kẻ thành anh bộ đội theo tiếng gọi non sông đi “giải phóng Miền Nam”, người khoác áo lính quốc gia với nhiệm vụ bảo vệ nền dân chủ trước hiểm họa cộng sản. Nơi chiến trường súng đạn vô tình, chẳng biết ai là ai, để rồi một ngày anh chiến sĩ giải phóng gục ngã với vết đạn vô tình trên ngực, anh lính quốc gia phải gửi xác nơi núi cao rừng thẳm.

Ngày ấy, nhiều thế hệ thanh niên hai bên vĩ tuyến 17 đã lao mình vào cuộc chiến tranh đẫm máu ấy, để lại chốn quê nhà không ít nàng Tô Thị làm hòn Vọng Phu chờ chồng. Để rồi những người chinh phụ sau biết bao đợi chờ hy vọng phải đau đớn đón chồng về trong chiếc quan tài với sự ghi ƠN của Tổ Quốc đối với các tử sĩ. Phía bên kia vĩ tuyến, kẻ thành liệt sĩ được vinh danh với tấm bằng “Tổ Quốc ghi CÔNG”.

Cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn vô lý vì một học thuyết chính trị ngoại lai kích động hận thù đã giết chết bao thế hệ thanh niên đầu xanh và để lại nhiều hệ lụy đau xót, nhiều phân ly chia rẽ cho đến bây giờ. Sau gần nửa thế kỷ ngưng tiếng súng, tất cả những chiến binh nằm xuống đều trở về với cát bụi, bỏ lại mọi hận thù và mọi thứ chủ nghĩa, mọi thứ lý tưởng lại cho dương thế. Ấy thế mà cho đến nay, vẫn còn cảnh người được ấm lòng vì hương khói, người lại chịu cảnh trời lạnh đất hoang trong sự ghẻ lạnh phân biệt của những người cầm quyền.

#yêu là nói về sự sống
http://chimviet.free.fr/vanhoc/thutu/thutn116_XuanDieu1.htm

Giục giã

Thật, có ai đọc bài thơ sau đây của Xuân Diệu mà không thấy sốt cả ruột, mà không muốn vất hết mọi công việc, chạy ngay đi... yêu.

Không cần phải tìm cho được "em" cụ thể nào đâu, vì Xuân Diệu nói yêu là nói về sự sống đó. Sự sống có bền chắc đâu, ai ơi, hãy chăm "hút nhụy của mỗi giờ hiện hữu"!

Mau với chứ, vội vàng lên với chứ,
Em, em ơi, tình non đã già rồi;
Con chim hồng, trái tim nhỏ của tôi,
Mau với chứ, thời gian không đứng đợi.
Tình thổi gió, màu yêu lên phấp phới;
Nhưng đôi ngày, tình mới đã thành xưa.
Nắng mọc chưa tin, hoa rụng không ngờ,
Tình yêu đến, tình yêu đi, ai biết!
Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt;
Những vườn xưa, nay đoạn tuyệt dấu hài.
Gấp đi em, anh rất sợ ngày mai;
Đời trôi chảy, lòng ta không vĩnh viễn.

Vừa xịch gối chăn, mộng vàng tan biến;
Dung nhan xê động, sắc đẹp tan tành.
Vàng son đương lộng lẫy buổi chiều xanh,
Quay mặt lại: cả lầu chiều đã vỡ
Vì chút mây đi, theo làn vút gió.
Biết thế nào mà chậm rãi, em ơi?
Sớm nay sương xê xích cả chân trời,
Giục hồng nhạn thiên di về cõi bắc.
Ai nói trước lòng anh không phản trắc,
Mà lòng em, sao lại chắc trơ trơ?
- Hái một mùa hoa lá thuở măng tơ,
Đốt muôn nến sánh mặt trời chói lói:
Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối,
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm.
Em vui đi, răng nở ánh trăng rằm,
Anh hút nhụy của mỗi giờ tình tự.
Mau với chứ, vội vàng lên với chứ!
Em, em ơi, tình non sắp già rồi...

Mời yêu

Xuân Diệu khi này "không hỏi chi nhiều", chỉ cần "... những em gặp gỡ giữa đường qua (...) ngừng mắt lại (...) trao cười, bỡ ngỡ" là kêu thấy xuân rồi (7), khi khác ông lại đòi em phải "mở miệng vàng... và hãy nói yêu tôi" thì ông mới khỏi "tự thấy lạc loài trong nắng mới". Lòng thi sĩ như nụ một loài hoa khi thì nở dễ dàng, khi tuy đã "mùa xuân lên nặng lắm" nhưng vẫn ngập ngừng, "chờ một tiếng" mới chịu "bừng nên hạnh phúc"...

Cái tiếng kỳ diệu ấy có đắt gì đâu, vì "thực càng hay, mà giả dối lại sao", vì "mặc kệ, nếu đó là dối trá"!

"Hỡi nhan sắc", hãy mau mau mở miệng cho "ta (có cớ để) tưởng tượng một tình duyên", "cho tôi mơ một ảo tưởng thâm trầm", cho Xuân "ấm đôi ngày xuân trống trải"!

Ngày trong lắm, lá êm, hoa đẹp quá,
Nhan sắc ơi, cây cỏ chói đầy sao.
Tháng giêng cười, không e lệ chút nào,
Bằng trăm cánh của bướm chim rối rắm.
Ai có biết mùa xuân lên nặng lắm
Trên cành hồng và trong những trái tim?
Nghe điệu lòng hưởng ứng với ca chim,
Tôi tự thấy lạc loài trong nắng mới.

Mở miệng vàng... và hãy nói yêu tôi...
Dầu chỉ là trong một phút mà thôi...

Đã bao lúc màu hoa đem nhớ tới;
Biết nhớ ai! đành chỉ nhớ xa xôi.
Lời ái ân ngừng lại ở trên môi,
Mặc ánh sáng tha hồ reo trên nội.
Năm nay lại vương bồi hồi gió sợi;
Năm nay hương giây lại tới bồi hồi;
Một trời mơ đang cầu nguyện trong tôi,
Chờ một tiếng để bừng nên hạnh phúc.

Mở miệng vàng... và hãy nói yêu tôi,
Dầu chỉ là trong một phút mà thôi...

Cần chi biết ngày mai hay bữa trước?
Gần hôm nay, thì yêu dấu là nên.
Tôi ưng đùa, người hãy cợt thản nhiên:
Ta tưởng tượng một tình duyên mới nụ.
Người được nói, tôi được nghe là đủ;
Thực càng hay, mà giả dối lại sao?
Gặp nhau đây, ai biết tự thời nào;
Xa nhau nữa, ai đoán ngày tái hội!

Mở miệng vàng, và hãy nói yêu tôi,
Dầu chỉ là trong một phút mà thôi!

Hỡi nhan sắc, ngại ngùng chi không nói,
Cho trời thêm xanh, cho cảnh càng xinh.
Cho dư âm vang động của lời tình
Làm êm ấm đôi ngày xuân trống trải.
Tôi lắng đợi! nhịp lòng tôi dừng lại!
Tôi cần tin! tôi khao khát được nhầm!
Cho tôi mơ một ảo tưởng thâm trầm,
Và mặc kệ, nếu đó là dối trá!

Mở miệng vàng! và hãy nói yêu tôi!
Dầu chỉ là trong một phút mà thôi!

thivien.net

Nói chi nữa tiếng buồn ghê gớm ấy
Để lòng tôi sung sướng muốn tiêu tan?
Tất cả tôi run rẩy tựa dây đàn
Nghe thỏ thẻ chính điều tôi giấu kĩ,
Sợ đôi mắt điềm nhiên và diễm lệ.
Vâng, nói chi để khêu lại nguồn sầu
Tôi ngỡ đã cạn hẳn trong bấy lâu
Để lại nhóm cho cháy thêm ngọn lửa
Tưởng gần tàn - Yêu? yêu nhau? làm chi nữa!

Tôi vẫn biết rằng tôi chẳng xứng người;
Mùa xuân tôi chưa hề có hoa tươi;
Tôi như chiếc thuyền hư, không bến đỗ;
Tôi là một con chim không tổ.

Lòng cô đơn hơn một đứa mồ côi,
Nhặt nụ cười của thiên hạ, than ôi,
Để tự nhủ: "Ta được yêu đấy chứ".
Tôi chỉ sống để hoài hoài tưởng nhớ,
Mãi mãi yêu nhưng giấu giếm luôn luôn;
Mà người thì, lơ đãng, giậm trên buồn,
Bận đi hái những cành vui xanh thắm.

Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!
Hỡi lòng dạ sâu xa như vực thẳm!
Tôi biết rằng người nói vậy cười chơi
Tiếng đã làm tôi tê tái cả người,
Tim ngừng đập, để thu hồn nghe lắng,
Máu ngừng chạy, để cho lòng bớt nặng,
Tôi biết rằng, chỉ cách một ngày sau,
Cây bên đường sẽ trông thấy tôi sầu,
Đi thất thểu, đi lang thang, đi quạnh quẽ.

Vì vội kiếm tìm nhau, tôi sẽ
Chỉ thấy người thương nhưng chẳng thấy tình thương,
Và như màu, theo nắng nhạt, như hương
Theo gió mất, tình người đà tản mác.
Tôi sẽ trốn, thẫn thờ, ngơ ngác,
Trái tim buồn như một bãi tha ma,
Gượng mỉm cười: "người quên nghĩ rằng ta
Sẽ đau đớn bởi một lời nói vội".

Vì, khốn nỗi! Tôi vẫn còn tin mãi
Sự nhầm kia; - tôi không thể không yêu.
Dầu không tin, tôi càng cứ yêu nhiều:
Khi người nói, tiếng người êm ái quá...
Có lúc tưởng, chỉ để rơi tàn lửa,
Tay vô tình gieo một đám cháy to;
Người tưởng buông chỉ đôi tiếng hẹn hò
Tôi hưởng ứng bằng vạn lời say đắm
Đang rạo rực, thì thào, rối rắm,
Ngập lòng tôi - Mà ai ngó tới đâu!
Tôi điên cuồng, tất nhiên phải khổ đau,
Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!

Vậy trót lỡ, tôi sẽ đành lẳng lặng
Chịu mối tình gây lại bởi tay ai,
Không cầu xin, không trách móc, vì - ôi!
Tôi chẳng biết làm cho lòng người cứng cỏi
Cứ như thế cho đến giờ đen tối

Hoa ái tình chung phận đoá hồng khô,
Mà trái tim đã ghê dáng hững hờ
Sẽ chung phận của tro tàn bếp lạnh.

Tôi giấu sẵn một linh hồn hiu quạnh,
Cho nên, liền chiều đó, tôi hết vui.
Không thấy người bằng không thấy mặt trời,
Tôi ôm ngực thử tìm xem biên giới
Của sầu tủi. Nhưng hỡi người yêu hỡi!

Nó mênh mông, vô ảnh, bủa vây tôi;
Yên ổn đi, thắc mắc đến đây rồi,
Mơ ước tới, mà chán chường cũng lại.
Và mơn trớn cả một kho ân ái,
Tôi một mình đối diện với tình không
Để lắng nghe tiếng khóc mất trong lòng.

1935

Nguồn: Tuyển tập Tự lực văn đoàn (tập III), NXB Hội nhà văn, 2004