No, yo no necesito el perdón.
Không, tôi không cần sự khoan hồng.

Alvaro Marino (1959-1981?) là một sinh viên văn khoa ở đại học La Habana và là một nhà thơ trẻ. Từ năm 1979 đến 1980, Alvaro đã bị công an tạm giữ và thẩm vấn nhiều lần vì “thái độ chính trị”. Ngày 11/03/1981, trong khi đang dán một tấm bích chương chống chế độ độc tài Fidel Castro, anh đã bị bắt bởi một nhóm người mặc thường phục. Alvaro Marino vĩnh viễn mất tích kể từ đó.
 
Ofelia González, người yêu của anh, còn giữ được cuốn nhật ký của anh, trong đó có một số tuỳ bút và 3 bài thơ. Cô đã lén gửi cuốn nhật ký ấy ra nước ngoài, và sau đó, bài thơ “No, yo no necesito el perdón” (Không, tôi không cần sự khoan hồng) đã được đăng trong tuyển tập Los poetas cubanos disidentes (Những nhà thơ Cuba bất đồng chính kiến) do Xavier Mudarra biên tập, xuất bản tại San Martín, Peru, năm 1992.
 
KHÔNG, TÔI KHÔNG CẦN SỰ KHOAN HỒNG.

 Nếu ngày mai bọn chúng đến đây bắt tôi,
tôi sẽ không cần tự biện hộ,
tôi sẽ không cần ai biện hộ cho tôi,
tôi cũng không cần một gã luật sư công chức — kẻ chỉ biết đứng trước toà và nói: “Xin hãy khoan hồng...”
 
Không, tôi không cần sự khoan hồng
vì tôi không có tội.
Tôi chỉ khao khát sự tự do cho đất nước này
và tôi sẵn sàng chết cho điều đó.
Hãy treo cổ tôi lên với bản án: “Đây là kẻ ngoan cố — kẻ đã dám khao khát tự do.”
 
Ở đất nước này mọi bản án đều đã được viết sẵn
và đã được để sẵn trong hộc bàn của những quan toà.
Lũ hèn nhát sẽ lấy một bản án ra và điền tên tôi vào,
và tôi sẽ nghe bọn chúng đọc thuộc lòng
những ngôn từ mà mọi người đều đã biết.
 
Không, tôi không cần sự khoan hồng cho tôi,
vì tôi cũng sẽ không khoan hồng cho bất cứ kẻ nào
dám giẫm đạp lên sự tự do như giẫm đạp lên rác rưởi.
 
Không, tôi không cần sự khoan hồng.
Ở đất nước này mọi bản án đều đã được viết sẵn.

(Phạm Đoan Trang bị bắt lúc nửa đêm cách đây mấy hôm và bị quy tội tuyên truyền chống nhà nước khiến tôi nhớ lại trường hợp của anh sinh viên Cuba này)

Viết về Tổng thống Trump là một việc rất khó do tính cách đa dạng của nhân vật và độ tế nhị của chủ đề, đặc biệt càng khó hơn trong giai đoạn bầu cử nước rút này với nhiều thay đổi khó lường khiến những gì viết ra có thể nhanh chóng trở thành việt vị. Tuy nhiên điều đó càng làm công việc thêm thú vị và thôi thúc người viết, coi như một ghi chép lại về sau và cũng với mong muốn chia sẻ và nhận được ý kiến của mọi người.

Một câu hỏi thường đến với tâm trí, có thể là của nhiều người, khi nghĩ về ông Trump là làm sao ông ta có được sự ủng hộ của rất đông người Mỹ, hiện giờ là 46%, mặc dầu truyền thông gần như tất cả các kênh đã và liên tục chỉ trích ông? Để lý giải điều này, cần xem ông Trump có thực hiện những gì đã hứa khi tranh cử hay không. Và ông đã trung thành với cử tri nền tảng của mình, tức cánh hữu như thế nào.

Cách đây 3-4 năm khi ông Trump vừa thắng cử, bạn Đỗ Quốc Anh (Harvard) có viết một bài rất thú vị phân tích việc các Tổng thống Mỹ có giữ lời các hứa khi tranh cử. Trái với suy nghĩ của nhiều người và có thể của ông Trump và cộng sự vốn chỉ trích hệ thống hiện tại như một cách để tranh cử, việc giữ lời hứa của các đời Tổng thống Mỹ là rất cao. Tôi nhớ con số đưa ra trong bài viết là trên 70%.

Các năm dưới thời ông Trump chỉ làm con số này cao hơn. Ông Trump đã thực hiện hầu hết các lời hứa của mình khi tranh cử. Một trong những lời hứa quan trọng nhất là giảm thuế cá nhân và thuế doanh nghiệp từ 35 xuống còn 15% !! Một điều mà ai cũng nghĩ là không thể nhưng đã được thực hiện và góp phần cởi trói và thúc đẩy hơn nữa nền kinh tế Mỹ. Dĩ nhiên tác động xã hội, phân chia giàu nghèo của việc này có thể gây tranh cải, nhưng điều quan trọng nhất là lời hứa đã được thực hiện. Ngoài ra ông cũng đã giữ lới hứa trong việc chỉ định gần 200 Thẩm phán Mỹ thuộc cánh Bảo thủ ở tòa án các cấp, và ba Thẩm phán ở Tòa án Tối cao, một quy trình tế nhị và tốn nhiều thời gian công sức.

Để làm được các điều này, ông Trump tận dụng quyền lực Tổng thống của mình đến mức cao nhất. Ngay ngày đầu tiên sau khi đắc cử ông ký Sắc lệnh ngưng nhập cảnh nhiều nước vì lý do an ninh cho Mỹ. Sắc lệnh này sau đó vài tháng đã bị Tòa án Mỹ phủ quyết. Dĩ nhiên Sắc lệnh này gióng lên một làn sóng chỉ trích, nhưng chắc chắn làm hài lòng các người thiên hữu bỏ phiếu cho ông với mong muốn lập lại trật tự trong việc nhập cảnh Hoa Kỳ.

Và suốt mấy năm qua dưới thời Tổng thống Trump, đây không phải là lần duy nhất ông gần như một thân một mình đẩy quyền lực Tổng thống đến xa nhất để thực hiện những gì đã hứa. Đó có thể là đặc trưng của Tổng thống Donald Trump, khác với TT George W Bush với cách thức quản lý phân quyền và chia công việc cho các cộng sự. Hay khác với Tổng thống Barack Obama, vốn là một giáo sư về luật Hiến Pháp và sự hiểu biết tường tận cái mà Việt Nam ta gọi là «cơ chế», chắc sẽ khó có thể mạnh dạn đưa ra những Sắc lệnh biết rằng ngay sau đó có thể bị Tối cao Pháp viện phản đối.

Về thương mại quốc tế thì mọi người thường để ý đến cuộc chiến mậu dịch Mỹ-China mà có thể quên là ông Trump đã ký thỏa thuận thương mại Canada-Mehico-Mỹ vừa có hiệu lực gần đây. Đảng cầm quyền của nước Anh, mặc dầu không nói ra (dĩ nhiên), nhưng gần đây báo chí cánh hữu cũng ra dấu ông Trump có thể là lựa chọn tốt hơn cho thương mại Anh-Mỹ.

Về đối ngoại thì ông Trump đã thực hiện rất nhiều lời hứa ví dụ như dời Đại sứ quá Mỹ tại Israel về Jerusalem, thiết lập hòa bình tại Trung Đông, với gần đây nhất là cam kết hòa bình giữa Israel và UAE. Năm 2015, ông Trump đã cảnh báo sẽ thả bomb tiêu hủy IS. Sau khi ông đắc cử, quả bomb không nguyên tử lớn nhất đã được thả xuống căn cứ địa của IS ở Afghanistan, góp phần tiêu diệt băng đảng khủng bố chống lại loài người này với kết quả là thủ lĩnh của nó là Abu Bakr đã bị biệt kích Mỹ triệt hạ trong năm 2019.

Dĩ nhiên không phải việc nào của ông Trump cũng nhận được đồng thuận và không dấy lên tranh cãi. Ví dụ như việc Mỹ rút ra khỏi TPP, một liên minh được nhen nhóm dưới thời Tổng thống Obama để bao vây China, hay Mỹ rút ra khỏi Thỏa thuận Paris về Khí hậu. Nhưng điều cần nhấn mạnh ở đây là ông Trump đã được bầu dựa trên một danh sách công việc, và ông đã tick gần như tất cả box. Tức nói là LÀM. Đó không phải là điều chúng ta cần nhất ở các chính trị gia, người vốn ở đó vì lời hứa?

Có nhiều cái ông Trump không hứa nhưng cũng đã làm, có thể trong một sự việc mang tính sự cố nào đó. Cách thức của ông là tạo sự bất ngờ đến độ không ngờ, đôi khi rất ầm ĩ nhưng không làm gì, nhưng có lúc không nói không rằng để sức chịu đựng của Mỹ cũng như thế giới lên đến đỉnh điểm và giải quyết bằng một màn tấn công chớp nhoáng. Ví dụ như cuộc tập kích bằng 59 tên lửa Tomahawk hành trình vào Syria rạng sáng ngày 7/4/2017 (tức vài tháng sau khi tuyên thệ), và quyết định có lẽ được đưa ra trong giờ giải lao lúc ông Trump đang tiếp Tập Cận Bình. Hay gần đây là tên lửa tìm diệt Mỹ đoạt mạng một vị tướng cao cấp Iran sau khi nước này liên tục khiêu khích lợi ích của Mỹ ở Vịnh Ba Tư.

Tuy nhiên không phải chỉ có súng đạn. Ông Trump còn đẩy việc ngoại giao bên bờ vực thành một nghệ thuật đôi khi làm thế giới bất ngờ. Sau và trong những màn khẩu chiến ám khói màn hình, ông Trump đã gặp và đối thoại với người đứng đầu Bắc Hàn, vốn vài ngày trước kêu gọi sẽ đưa nước Mỹ về thời đồ đá bằng tên lửa vượt Thái Bình Dương (!).

Không phủ nhận các cuộc gặp đình đám này làm mọi người (trong đó có người viết) hoài nghi về giá trị Mỹ và việc Mỹ thỏa hiệp với các thể chế độc tài. Nhưng những người có kinh nghiệm chính trường quốc tế, và với một độ châm biếm hơn, có thể nhận định rằng nó chỉ khác các cuộc gặp của các đời Tổng thống trước vì nó diễn ra ban ngày mà thôi. Kết quả là đương kim tại Bình Nhưỡng đã không còn nặng lời với Mỹ, và một số phái đoàn quốc tế đã có thể đến thị sát các căn cứ nằm sâu trong lòng núi ở Bắc Hàn. Một điều không thể tưởng trước đây.

Ông Trump có thể đang áp dụng một cách có từ thời Tôn Tử (?) «Hãy giữ bạn bè thật kỹ, và kẻ thù còn kỹ hơn» (Keep your friends close ; keep your enemies closer). Đó có thể cũng là cách ông ca ngợi người bạn tốt Xi Jin Ping mỗi khi quyết định nâng thuế hàng từ China?

Thật ra cũng có một vài lời hứa ông Trump đã không làm. Ví dụ như việc truy tố bà Hillary Clinton, điều mà ông liên tục mạnh miệng kêu gọi khi tranh cử. Nhưng sau khi đắc cử đã nói không còn nghĩ đến việc đó nữa.

Đó cũng là một điều thú vị ở Donald Trump.

Chúc mừng ngày quốc khánh của Trung Hoa Dân Quốc, ngày Song Thập 10/10. 

Ngày 10/10/1911, Cách mạng Tân Hợi bùng nổ, mở đầu bằng cuộc khởi nghĩa Vũ Xương, dẫn đến sự cáo chung của triều đình Mãn Thanh và sự tiêu vong của chế độ phong kiến hàng ngàn năm trên đất nước Trung Hoa. 

Ngày nay, Trung Quốc Dân Quốc (còn được biết đến dưới tên gọi Đài Loan) là một pháo đài của thế giới tự do dân chủ sừng sững sát bên cạnh một Trung Hoa đỏ cộng sản độc tài toàn trị, chỉ cách nhau qua eo biển Đài Loan. Hiện nay dưới sự lãnh đạo của nữ tổng thống Thái Anh Văn kiên cường, hòn đảo nhỏ bé này sẵn sàng đáp trả mọi mưu đồ thôn tính của Trung Hoa đỏ tham tàn cuồng vọng, bảo vệ nền độc lập và dân chủ quý giá của mình.

Đến Đài Loan năm 2017, ngoài những thắng cảnh và món đặc sản đậu hủ thúi của đất nước này, tôi còn có 2 kỷ niệm khó quên.

Điều thú vị đầu tiên là ở những nơi công cộng hoặc có đông khách du lịch, có những bàn thu thập chữ ký để lên án tội ác chống lại loài người của Giang Trạch Dân và những nhà lãnh đạo Trung Quốc trong việc đàn áp bức hại Pháp Luân Công. Tôi cũng đã kịp thời lưu chữ ký của mình tại đầm Liên Trì và tòa nhà Taipei 101.

Tôi cũng đã bùi ngùi xúc động trước Đài tưởng niệm các nạn nhân của thời kỳ Khủng Bố Trắng. Tưởng cũng nên nhắc lại một ít về cuộc đấu tranh dân chủ của người dân nơi đây, vì để có được nền dân chủ như ngày hôm nay, hòn đảo Đài Loan đã phải trải qua một thời kỳ dài đấu tranh đẫm máu dưới thời chính quyền Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch và Tưởng Kinh Quốc. Những người dân Đài Loan lớn tuổi không thể nào quên được Cuộc Thảm sát 228 ngày 28/02/1947 (228 Massacre) và thời kỳ Khủng Bố Trắng (White Terror). Mãi đến năm 1988, khi ông Lý Đăng Huy là người bản địa Đài Loan được bầu làm người đứng đầu Trung Hoa Dân Quốc trong cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp đầu tiên của đảo quốc này và chủ trì một số tiến bộ lớn trong cải cách dân chủ thì người dân mới được hưởng những thành quả đầu tiên của cuộc đấu tranh của mình. Vì thế ông Lý Đăng Huy được coi là "cha đẻ của nền dân chủ Đài Loan".

Ngày nay, ngay trung tâm thủ đô Đài Bắc gần Phủ Tổng thống người ta đã dựng Đài tưởng niệm các nạn nhân của thời kỳ Khủng Bố Trắng như để nhắc nhở các thế hệ sau rằng dân chủ không phải tự nhiên mà có được.

———————

(Ảnh chụp năm 2017)

Tôi đã khá bất ngờ trước thông tin giải Nobel Hoà bình năm nay được trao cho WFP. Tôi cứ nghĩ là Phong trào dân chủ Hong Kong phải là khôi nguyên của giải thưởng này. Sau tất cả những gì đã thể hiện trong cuộc đối đầu với Bắc Kinh và tay sai, Phong trào dân chủ Hong Kong hoàn toàn xứng đáng với giải thưởng cao quý này.

Dù sao thì đây cũng là một quyết định hợp lý của Ủy ban Nobel Na Uy vì WFP đã góp phần quan trọng trong việc giải quyết nạn đói của nhân loại. Và có lẽ đó cũng là một sự lựa chọn ít gây tranh cãi. Năm 2010, Bắc Kinh đã từng phản đối khi Uỷ ban Nobel Na Uy đã trao tặng giải thưởng cao quý này cho nhà hoạt động dân chủ Lưu Hiểu Ba. Thế nhưng, tôi vẫn có ít nhiều ngỡ ngàng về giải pháp quá an toàn này. 

Hiện nay, ở nhiều điểm đen trên bản đồ thế giới, nền dân chủ đang bị bóp nghẹt bởi các nhà cầm quyền độc tài toàn trị. Số người bị “đói” dân chủ trên thế giới lúc này xem ra còn nhiều hơn số người bị đói ăn. Vì thế việc tôn vinh một phong trào (hoặc một cá nhân tiêu biểu) đấu tranh cho dân chủ vào lúc này là một sự khích lệ rất lớn cho tất cả những ai đang khao khát muốn vươn tới sự tự do và dân chủ đích thực.

Nghĩ tới Nhà báo Phạm Đoan Trang tôi tìm đọc bài viết này, thiển nghĩ phụ nữ Việt Nam quan tâm đến nhân quyền của phụ nữ phải tìm hiểu về CEDAW. Hiệp ước nhân quyền quốc tế này được hỗ trợ của UN Women và Bộ Ngoại giao, Thương mại và Phát triển Canada (DFATD)

_______________________________________________________________________

CEDAW & Nhân quyền của Phụ nữ

UN Women hỗ trợ các Quốc gia Thành viên Liên hợp quốc khi họ đặt ra các tiêu chuẩn toàn cầu để đạt được bình đẳng giới và làm việc với các chính phủ và xã hội dân sự để thiết kế luật, chính sách, chương trình và dịch vụ cần thiết để thực hiện các tiêu chuẩn này.

Hiệp ước về bình đẳng của phụ nữ trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống, tập trung vào năm lĩnh vực ưu tiên:

- Tăng vai trò lãnh đạo và sự tham gia của phụ nữ;

- Chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ;

- Thu hút phụ nữ tham gia vào tất cả các khía cạnh của tiến trình hòa bình và an ninh;

- Tăng cường trao quyền kinh tế cho phụ nữ;

- Lấy bình đẳng giới làm trọng tâm trong lập kế hoạch và ngân sách phát triển quốc gia.

UN Women cũng phối hợp và thúc đẩy hoạt động của hệ thống LHQ trong việc thúc đẩy bình đẳng giới.

Những ràng buộc đối với các quyền tự do cơ bản là thực tế hàng ngày đối với nhiều phụ nữ ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Sự chênh lệch về giáo dục và kinh tế giữa nam và nữ, nữ không đủ đại diện trong chính trị và đời sống cộng đồng, thiếu hiểu biết về quyền con người của phụ nữ của cơ quan thực thi pháp luật và tư pháp, và việc tiếp tục thực hiện các hành vi có hại đối với phụ nữ nhân danh văn hóa và tôn giáo để hợp pháp hóa vi phạm quyền con người của phụ nữ, là nguyên nhân gây ra bất bình đẳng giới.

Tất cả các chính phủ trong khu vực Đông Nam Á đã cam kết thúc đẩy quyền con người của phụ nữ và xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ thông qua việc phê chuẩn hoặc gia nhập Công ước Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW), trong khi các quốc gia như Campuchia, Philippines, Thái Lan và Timor Leste cũng đã tiến hành phê chuẩn hoặc gia nhập Nghị định thư tùy chọn vào CEDAW .

CEDAW là một trong những hiệp ước nhân quyền quốc tế cốt lõi của hệ thống hiệp ước Liên Hợp Quốc và thường được gọi là dự luật về quyền của phụ nữ. CEDAW được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua ngày 19 tháng 12 năm 1979, có hiệu lực như một hiệp ước vào ngày 3 tháng 12 năm 1981. Đây là một trong những hiệp ước nhân quyền được tán thành rộng rãi nhất tính đến tháng 4 năm 2014, đã được phê chuẩn hoặc gia nhập bởi 188 quốc gia. , trong khi 104 quốc gia đã phê chuẩn hoặc gia nhập Nghị định thư tùy chọn. Bằng việc ký kết Công ước, các chính phủ trong khu vực Đông Nam Á đã cam kết thực hiện các nghĩa vụ pháp lý để tôn trọng, bảo vệ và thực hiện các quyền con người của phụ nữ.

Trên toàn khu vực, các luật hiện hành đã được sửa đổi, hoặc các luật mới được ban hành về bạo lực gia đình, quấy rối tình dục và hiếp dâm cũng như chống buôn người. Nhiều chính phủ Đông Nam Á cũng cam kết lồng ghép các quan điểm bình đẳng giới vào kế hoạch quốc gia, kinh tế và xã hội, và phân bổ nguồn lực để xây dựng các kế hoạch hành động quốc gia tập trung vào chống phân biệt đối xử và trao quyền cho phụ nữ.

Tuy nhiên, những trở ngại chắc chắn vẫn còn. Nhiều quốc gia vẫn còn thiếu sự rõ ràng về vai trò của CEDAW trong việc thúc đẩy quyền con người của phụ nữ. Nhiều luật và chính sách không phù hợp với các tiêu chuẩn của CEDAW về bình đẳng giới và nhiều chính sách, trong khi dường như tập trung vào sự tiến bộ của phụ nữ, lại không đạt được mục tiêu do thực thi kém, năng lực hạn chế và trách nhiệm giải trình yếu. Hơn nữa, nhiều phụ nữ không hiểu các quyền của họ là gì, làm thế nào để yêu cầu và thực hiện chúng.

Để hỗ trợ việc thực hiện CEDAW trên khắp các khu vực, với sự hợp tác của UN Women và sự hỗ trợ rộng rãi của Bộ Ngoại giao, Thương mại và Phát triển Canada (DFATD), hai chương trình khu vực hiện đang được thực hiện nhằm tăng cường việc thực hiện CEDAW trong Đông Nam Á:

Chương trình CEDAW Đông Nam Á (CEDAW SEAP): Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện CEDAW hướng tới thực hiện quyền con người của phụ nữ ở Đông Nam Á; và

Cơ chế khu vực để bảo vệ quyền con người của phụ nữ và trẻ em gái ở Đông Nam Á

Cả hai chương trình đều có sự tham gia của các nước trong khu vực Đông Nam Á là Campuchia, Indonesia, CHDCND Lào, Myanmar, Philippines, Thái Lan, Timor Leste và Việt Nam; cũng như với mười quốc gia thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), để tạo điều kiện thúc đẩy nâng cao năng lực nhận thức về CEDAW và đóng góp vào các chiến lược thực hiện hiệu quả trong khu vực, cũng như trong các chính sách quốc gia.

Được hỗ trợ bởi :

DFATD
 

https://asiapacific.unwomen.org/en/focus-areas/cedaw-human-rights