Anh Quốc: Dữ liệu của bạn được khai thác để dụ bạn bỏ phiếu thế nào?

• Jane Wakefield
• Phóng viên Công nghệ

29 tháng 11 2020

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Quảng cáo theo đối tượng là phổ biến, nhưng điều tương tự đang xảy ra trong lĩnh vực chính trị chưa thực sự rõ ràng

Các đảng phái chính trị biết bao nhiêu về bạn - và dữ liệu đó được sử dụng như thế nào để cố gắng làm lung lay việc bỏ phiếu của bạn?

Vụ bê bối Cambridge Analytica đã phơi bày cách dữ liệu trên Facebook của hàng triệu người được thu thập và biến thành một công cụ để gửi thông điệp như thế nào.

Những tiết lộ đã bị các chính trị gia thuộc mọi đảng phái chỉ trích khắp nơi.

Bê bối Facebook 'ảnh hưởng 87 triệu người'

Ông chủ Facebook điều trần trước ủy ban Hạ viện

Nhưng giờ đây, một báo cáo từ Văn phòng Ủy viên Thông tin của Vương quốc Anh (ICO) đặt tâm điểm hướng vào vào mối quan hệ giữa các nhà môi giới dữ liệu và các chính trị gia.

Chúng ta có nên lo ngại?

Báo cáo của ICO (thuộc Bộ Văn hoá Thể thao, Truyền thông và Kỹ thuật số) cho thấy, ngay cả những thông tin hạn chế cũng có thể được sử dụng với những cách đầy kinh ngạc.

Chẳng hạn, lấy được tên của một ai đó có thể dẫn đến phỏng đoán về thu nhập, số lượng con cái và dân tộc của họ - điều này sau đó được sử dụng để thiết kế thông điệp chính trị dành riêng cho họ.

Báo cáo gợi ý rằng Đảng Bảo thủ đang làm điều đó, sử dụng cái gọi là "dữ liệu danh từ học": thông tin được trích xuất từ việc nghiên cứu tên người để xác định nguồn gốc dân tộc hoặc tôn giáo của họ.

Điều này đã được thực hiện với 10 triệu cử tri, hầu hết họ sẽ không biết chính xác thông tin của họ đang được sử dụng như thế nào.

Các đảng chính trị có thể nắm giữ dữ liệu cá nhân của người dân một cách hợp pháp để giúp họ vận động tranh cử hiệu quả hơn. Tuy nhiên, phần mềm phân tích dữ liệu phức tạp hiện thời, có thể kết hợp với thông tin về các cá nhân từ nhiều nguồn để tìm hiểu thêm về các đặc điểm và sở thích bỏ phiếu của họ - điều mà một số người có thể cảm thấy phiền hà.

Lucy Purdon từ Privacy International (PI) cho biết: "Việc thu thập dữ liệu nằm ngoài tầm kiểm soát và chúng tôi cần đặt ra giới hạn đối với những gì được thu thập."

Làm cách nào các bên lấy được dữ liệu của ta ngay từ đầu?

Theo PI, việc đăng ký bầu cử tạo thành "xương sống" của các nguồn dữ liệu, nhưng ngoài điều đó ra, rất khó để tìm ra việc các đảng phái sử dụng dữ liệu gì.

Điều mà trở nên rõ ràng hơn trong những tháng gần đây là vai trò của các nhà môi giới dữ liệu. Theo Tổ chức Quyền lợi Mở (ORG), cả Đảng Bảo thủ và Đảng Lao động đều sử dụng sản phẩm từ Experian có tên là Mosaic. ORG mô tả Experian là "cửa hàng một điểm đến cho dữ liệu được sử dụng trong hồ sơ chính trị".

Experian được biết đến nhiều hơn với tư cách là một cơ quan xếp hạng tín dụng, nhưng công ty này cũng hoạt động như một nhà môi giới dữ liệu, cùng với các công ty khác như Equifax và Transunion.

Họ tự thu thập dữ liệu hoặc ở một số trường hợp, họ mua dữ liệu từ các công ty khác, chẳng hạn như công ty phát hành thẻ tín dụng.

Sau đó, họ bán chúng cho các nhà quảng cáo - hoặc trong vụ này là cho các đảng phái chính trị.

Một cuộc điều tra kéo dài hai năm của ICO cho thấy hàng triệu người lớn ở Anh đã được Experian xử lý dữ liệu của họ. ICO đã đề xuất một danh sách dài các cải tiến mà công ty cần thực hiện để tuân thủ luật GDPR trên toàn EU về quyền riêng tư dữ liệu. Experian đang phản đối lại.

Một khiếu nại của PI đã châm ngòi cho cuộc điều tra của ICO. PI nói rằng "đó là một ngành công nghiệp phức tạp và mờ ám, và chúng tôi chỉ mới bắt đầu tìm hiểu cách thức hoạt động của hệ sinh thái này".

Các đảng phái chính trị sử dụng dữ liệu của bạn như thế nào?

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Chụp lại hình ảnh,

Dấu vân tay kỹ thuật số của chúng ta có thể xác định một lượng lớn thông tin về chúng ta

Có được dữ liệu về một người đồng nghĩa thông điệp chính trị có thể được cá nhân hóa. Mặc dù đây là một cách tốt để làm rõ các thông điệp cụ thể, nhưng có thể gây tranh luận là thông điệp chỉ cho mọi người một phần câu chuyện về bất kỳ vấn đề chính trị cụ thể nào.

Theo PI, nó giúp tạo ra "phòng tiếng vọng, phân cực các lá phiếu và hạn chế tranh luận chính trị".

Jim Killock của ORG cho biết: "Nếu ai đó có tên là Mohammed, thì có thể suy ra rằng họ đến từ một gia đình nhập cư và do đó, các thông điệp về nhập cư có thể được thiết kế đáp ứng nhu cầu," Jim Killock từ ORG nói.

"Hoặc nếu có hai người cùng họ sống ở một địa chỉ, có thể đoán họ có thể đã kết hôn và thiết kế thông điệp phù hợp với điều đó."

Các đảng phái chính trị nói gì?

BBC đã hỏi Đảng Bảo thủ, Lao động và Đảng Dân chủ Tự do họ nhận dữ liệu từ đâu và cách họ sử dụng dữ liệu. Không bên nào trả lời.

ORG đã tiến hành cuộc điều tra riêng và trong một phần của nghiên cứu này đã hỏi mọi người hãy yêu cầu tất cả dữ liệu về họ mà các đảng phái chính trị nắm giữ, trong một chương trình được gọi là Yêu cầu tiếp cận dữ liệu. Một số ít được phản hồi nhưng thông tin ít ỏi thu thập được bao gồm:

• Đảng Lao động đã tổng hợp lên đến 100 trang dữ liệu của mỗi cá nhân, được chia thành hơn 80 loại
• Đảng Dân chủ Tự do tìm cách có được số lượng thành viên trong một nhà và tuổi của cá nhân dựa trên tên của họ
• Đảng Bảo thủ đã cố gắng ước tính xem một cá nhân có xu hướng đọc và thích tờ thế nào cũng như đoán thu nhập

Cuộc điều tra cũng hỏi tất cả các đảng liệu họ có sử dụng dịch vụ môi giới dữ liệu trong cuộc bầu cử năm 2019 hay không, nhưng chỉ có Đảng Dân chủ Tự do xác nhận là không, đồng thời tuyên bố rằng họ cảm thấy điều này là không tuân thủ luật bảo mật GDPR.

Đảng Lao động không trả lời. Đảng Bảo thủ nói rằng họ đã mua dữ liệu có sẵn trên thị trường, nhưng không cho biết họ đã làm gì với nó.

Sau tiết lộ của ICO về dữ liệu danh từ học, ORG đã liên hệ với Đảng Bảo thủ để hỏi xem họ có còn sử dụng dữ liệu này hay không. Hiện vẫn chưa nhận được phản hồi.

Phần lớn việc sử dụng dữ liệu cá nhân của các chính đảng sử dụng dưới khẩu hiểu tham gia dân chủ, được sử dụng để biện minh cho một loạt các việc xây dựng hồ sơ.

Có thể làm gì?

ICO cho biết các đảng chính trị cần phải rõ ràng hơn nhiều về cách họ dự định sử dụng dữ liệu cá nhân.

Nhưng Nhóm Quyền Mở cho rằng họ cần hành động cứng rắn hơn thế.

"Nếu không dẹp chuyện này, sẽ không có động lực để hành xử tốt hơn," nhóm này nói.

Một trong những cách rõ ràng là cho phép cử tri được quyền từ chối việc chia sẻ dữ liệu của họ giữa một đảng chính trị và một bên thứ ba, chẳng hạn như nhà môi giới dữ liệu.

Facebook 'điêu đứng' vì vụ bảo mật dữ liệu

Instagram thuận theo yêu cầu kiểm duyệt của Nga

GDPR quy định rằng các cá nhân phải biết chính xác dữ liệu của họ đang được sử dụng như thế nào và đồng ý với điều đó.

Nhưng điều đó có thể khó khăn hơn vì ngay từ đầu, những dữ liệu nào được thu thập được biết rất ít, bà Purdon của PI nói.

"Ngành công nghiệp môi giới dữ liệu rất phức tạp và trong khi GDPR cho phép mọi người có nhiều quyền hơn đối với dữ liệu của họ, làm thế nào bạn có thể thực hành những quyền này nếu bạn thậm chí không biết một công ty đang thu thập dữ liệu và lập hồ sơ về bạn?"

Tin liên quan

• 

  Zuckerberg bị QH Anh triệu đến vì vụ bảo mật dữ liệu

  20 tháng 3 năm 2018

• 

  Ông chủ Facebook điều trần trước ủy ban Hạ viện

  4 tháng 4 năm 2018

• 

  Instagram thuận theo yêu cầu kiểm duyệt của Nga

  16 tháng 2 năm 2018

• 

  Bê bối Facebook 'ảnh hưởng 87 triệu người'

  5 tháng 4 năm 2018

Đài Á Châu - RFA 

Diễm Thi

"Tiến sĩ Lê Trung Tĩnh, người sáng lập mạng xã hội Livenguide, nói với RFA rằng, Livenguide là một sản phẩm ông tâm huyết vì thông qua đó, người dùng có thể biểu đạt và được bảo vệ quyền riêng tư vì Luật An Ninh Mạng ra đời nhằm hạn chế sự hướng thượng của con người. Ông tâm sự:

Dầu Nhà nước Việt Nam có đặt tường lửa đối với Livenguide thì Livenguide vẫn theo đuổi các cam kết của mình. Tôi nghĩ không có bức tường nào đủ cao để ngăn người Việt đến với tự do. - TS. Lê Trung Tĩnh

“Nói thật cứ mỗi lần thấy có người bị Facebook xóa bài hay đóng tài khoản thì tôi lại nhủ lòng cố gắng thêm một chút. Ước mong của tôi là tạo một không gian trao đổi tự do và lưu giữ những cảm xúc, cảm nghĩ, ký ức của người dùng một cách chắc chắn nhất. Vậy là thật vui rồi!”.

Những người sáng lập và phát triển Livenguide là những người hoạt động xã hội nên họ hiểu tầm quan trọng và cam kết bảo vệ quyền tự do biểu đạt của người dùng. Khi RFA đặt câu hỏi liệu ông có quan ngại khi nhà nước Việt Nam có thể yêu cầu đóng cửa, đặt tường lửa với mạng Livenguide hay không, Tiến sĩ Lê Trung Tĩnh cho biết:

“Tôi không nghĩ Livenguide “nguy hiểm” đến độ Nhà nước Việt Nam phải có những biện pháp đặc biệt. Livenguide đơn giản là không gian mở cho tất cả các thành phần, kiểu cách, chính kiến. Thật sự cũng có nhiều người chỉ trích những người chỉ trích nhà nước trong Livenguide. Điều này xét cho cùng thì cũng có ích cho tất cả."

Trong một ngày mà đọc được một câu Kinh Thánh vào buổi sáng một lần ở nhà, chiều một lần tại nhà bạn : Schaffe in mir ein reines Herz und gib mir einen neuen, beständigen Geist. (Psalm 51,12) - Đức Chúa Trời ơi hãy cho con một tấm lòng trong sạch và một tâm linh vững chắc.

Trong một ngày mà có thật nhiều niềm vui nhiều tiếng cười và nhiều khát khao ao ước như lời trong một bài hát :

Have yourself a merry little Christmas
Let your heart be light
From now on
Our troubles will be out of sight

Have yourself a merry little Christmas
Make the Yule-tide gay
From now on
Our troubles will be miles away

Here we are as in olden days
Happy golden days of yore
Faithful friends who are dear to us
Gather near to us once more

Through the years we all will be together
If the fates allow
Hang a shining star upon the highest bough
And have yourself a merry little Christmas now
https://www.youtube.com/watch?v=mnQTl8vKiU0